Phim Oppenheimer Thuyết Minh, là một bộ phim điện ảnh Anh – Mỹ thuộc thể loại tiểu sử – tâm lý – chính kịch ra mắt vào năm 2023 do Christopher Nolan làm đạo diễn, viết kịch bản và đồng sản xuất.
Bắt đầu với một sự tích nổi tiếng trong thần thoại Hy Lạp về Prometheus, vị thần đánh cắp lửa cho con người và rồi phải chịu sự trừng phạt vĩnh cửu,
Oppenheimer là một đại sử thi về một cá nhân vĩ đại đã trót mở chiếc hộp bí mật ẩn chứa sức mạnh tàn khốc của vũ trụ, một sức mạnh đủ khả năng hủy diệt con người, để rồi mãi mãi sống trong lương tâm dằn vặt.
Bộ phim gồm ba tuyến thời gian lồng vào nhau. Đầu tiên là phiên điều trần của Oppenheimer – Cillian Murphy thủ vai, người đã có một vai diễn để đời nhờ đôi mắt xanh như chứa cả địa ngục đọa đày – với Ủy ban Năng lượng nguyên tử Mỹ nơi ông bị ngờ vực làm gián điệp cho Liên Xô trong thời kỳ lãnh đạo dự án bom nguyên tử.
Sau đó là hồi ức của Oppenheimer từ thời tuổi trẻ đầy lý tưởng khoa học và cách mạng, đến khi trở thành nhà vật lý lượng tử được xiển dương nhờ giúp phe đồng minh tiêu diệt phát xít với hai trái bom nguyên tử thả xuống Hiroshima và Nagasaki.
Cuối cùng là phiên điều trần tại Thượng viện với chính chủ tịch Ủy ban Năng lượng nguyên tử Lewis Strauss – Robert Downey Jr. thủ vai – người đã dùng mọi thủ đoạn hạ bệ Oppenheimer.
“Ông tin vào điều gì?”, câu hỏi của Edward Teller (Bennie Safdie) – “cha đẻ của bom hydro” – hỏi Oppenheimer. Nhưng có lẽ chính ông cũng không biết.
Khước từ giản lược hóa một con người theo bất cứ lý giải tuyến tính nào, Nolan khắc họa Oppenheimer với tất cả tội lỗi và sám hối.
Ông đã ngẩng cao đầu trước những người hô vang tên mình rồi đọc bài diễn văn thành công sau sự kiện thả bom nguyên tử, nhưng cũng là ông cúi đầu lặng lẽ khi chuyện trò cùng Albert Einstein (Tom Conti) về gánh nặng mà những kẻ như họ phải đeo mang.
Ông đã sung sướng tột cùng trong cảm giác được trở thành một đấng sáng thế khi vụ thử hạt nhân Trinity (Chúa Ba Ngôi, một cái tên thật ngạo nghễ do ông đặt) tại Los Alamos diễn ra đúng như ông dự đoán; và lại là ông với ánh mắt ứ lệ khi tưởng tượng ra những xác người bị lột da, hiểu rằng bàn tay mình đã nắm lấy lưỡi hái tử thần như câu thơ trong Chí Tôn Ca: “Ta đã trở thành tử thần, kẻ phá hủy mọi thế giới”.
